έχοντας μεγαλώσει σε μια τυπική παλαιοαριστερή οικογένεια, ένα από τα πιο συνηθισμένα πράγματα στα οποία έχω εκτεθεί από μικρός και συνεχίζω να ακούω μέχρι και σήμερα είναι οι θεωρίες συνωμοσίας. τα πιο τυπικά παραδείγματα της συνωμοσιολογικής εμμονής των παλαιοΚΚΕδων (και εν γένει των παλαιοαριστερών) συνοψίζονται στα παρακάτω:
1. τα μπάχαλα οδηγούν σε καταστολή άρα τα μπάχαλα τα κάνουν ασφαλίτες
2. τα πραξικοπήματα και οι τρομοκρατικές ενέργειες είναι insider jobs, βλέπε "ο ερντογάν έκανε προβοκάτσια πραξικόπημα το 2016 για να διαλύσει τους αντιπάλους του," "την επίθεση στους δίδυμους πύργους την έκανε η CIA"
3. οι κρίσεις είναι φτιαχτές, πχ η οικονομική κρίση δεν υπήρξε στ' αλήθεια γιατί ο καπιταλισμός δεν κατέρρευσε και όλα έγιναν για να μας πάρουν τους μισθούς, η πανδημία ήταν φτιαχτή για να μας κλείσουν στα σπίτια μας και να πλουτίσουν οι φαρμακοβιομηχανίες από τα μπόλια, τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν είναι ακραία γιατί τα διογκώνουν τα κανάλια για να μας φοβίσουν. σε αυτό με τους αριστερούς συντάσσονται και μάλλον πρωτοπορούν οι αυτόνομοι.
4. τις φωτιές τις βάζουν για να χτίσουν αυθαίρετα, να βάλουν ανεμογεννήτριες, να φτιάξουν ξενοδοχεία.
Γενικώς, ΚΑΤΙ ΜΑΣ ΚΡΥΒΟΥΝ και οι αριστεροί, οι αυτόνομοι και ΦΥΣΙΚΑ οι δεξιοί, οι ψέκες και οι χριστιανοί είναι οι μόνοι που ξέρουν την αλήθεια.
με αφορμή τις πυρκαγιές που έχουν κάψει το 15% της συνολικής έκτασης της Ρόδου και σχεδόν ότι έχει απομείνει στην δυτική Αττική, νομίζω είναι καιρός να τελειώνουμε με τις θεωρίες συνωμοσίας. να καταδειχτεί για ποιους λόγους δεν ισχύουν αλλά - κυρίως - και για ποιο λόγο δεν αποτελούν κανενός είδους αντικαπιταλιστική κριτική προς το κράτος και το κεφάλαιο και στην ουσία αθωώνουν την - εκάστοτε - κυβέρνηση από τις υποχρεώσεις της απέναντι στις ζωές των υπηκόων της και στο μη ανθρώπινο φυσικό περιβάλλον.
κατ' αρχάς, κάποιες γενικές σκέψεις σχετικά με τις φωτιές:
1. εννοείται ότι η κλιματική αλλαγή θα προκαλεί ολοένα και πιο δύσκολα διαχειρίσιμες πυρκαγιές λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας, της αυξανόμενης θερμοκρασίας και των ισχυρότερων ανέμων που προκαλούνται από την υπερθέρμανση. σίγουρα κάποιες πυρκαγιές προκαλούνται από φυσικά αίτια, οδηγώντας στην ανανέωση των δασών, όμως όποιος έχει κάνει μια βόλτα στα δάση της Αττικής δεν είναι δύσκολο να νιώσει ότι θα μπορούσε να πιάσει φωτιά οποιαδήποτε στιγμή: δόμηση κοντά σε δασικές εκτάσεις (= αντικείμενα που μπορούν να πάρουν φωτιά), έλλειψη αντιπυρικών ζωνών, πεταμένα σκουπίδια, γυαλιά, και λάστιχα που παίρνουν φωτιά για πλάκα, κανένας καθαρισμός σκουπιδιών και εύφλεκτης ύλης, καλώδια και κολώνες της δεη που περνάνε μέσα από κλαδιά δέντρων και παίρνουν εύκολα φωτιά.
2. το παράτημα των δασών από τις υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για τον καθαρισμό και την προστασία τους, το χτίσιμο σπιτιών και επιχειρήσεων μέσα ή κοντά σε δασικές εκτάσεις και φυσικά η γενικευμένη γαϊδουριά κράτους και "λαού" κάνει τις φωτιές συχνότερες. εργοστάσια ξυλείας ή χημικών κοντά σε εκτάσεις πρασίνου είναι συνηθισμένο φαινόμενο στην Μάνδρα ή στον Ασπρόπυργο, όπως και η ακατανίκητη μαλακία του κάθε κωλοέλληνα που του έρχεται να κάψει χόρτα ή να ψήσει παϊδάκια με εφτά μποφόρ, και φυσικά τα σκουπίδια/απόβλητα και η ηλεκτροδότηση κοντά σε δασικές εκτάσεις εμένα μου φαίνονται οι πιο πιθανοί λόγοι ξεσπάσματος φωτιάς.
3. θεωρώ ότι ο κύριος λόγος της ήττας του συριζα στις εκλογές του 2019 ήταν οι νεκροί στο μάτι. Εκείνη την ημέρα υπήρχαν όντως μανιασμένοι άνεμοι που πέρασαν σε χρόνο dt την λεωφόρο Μαραθώνος και ήδη καιγόταν και η κινεττα. Συν τοις άλλοις ο συριζα είχε να διαχειριστεί - όπως και στις πλημμύρες της μανδρας - παθογένειες, ελλείψεις, διαφθορά και οικονομικό/λειτουργικό χάος δεκαετιών στις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, δασοπροστασίας και πυρόσβεσης. Όμως επειδή ησουν κατά δήλωση σου αριστερή κυβέρνηση και πάλευες - κατά δήλωση σου - να αλλάξεις το κράτος και τους μηχανισμούς του από όσα έκαναν οι δεξιοί και οι πασοκοι ολα τα προηγούμενα χρόνια, όφειλες στο επίπεδο της προστασίας των ανθρώπων και του σεβασμού του περιβάλλοντος να είχες ήδη αλλάξει τα πράγματα με το που έγινες κυβέρνηση από το να ασχολείσαι με τις μαλακίες της διαπραγμάτευσης και να βάζεις όπου βρεθείς και όπου σταθείς δικούς σου ανακλητους. Καμιά αύξηση σε πυροσβεστικά οχήματα, φύλαξη των δασών, προσωπικό δεν έκανες (ναι είχες μνημόνιο, ας έκοβες από αλλού), κανένα "στρατηγικό σχέδιο" δεν συνέταξες (ξέρεις, από αυτά που κατηγορείς τους δεξιούς ότι δεν έχουν), αντιπυρικές ζώνες και δρόμους διαφυγής δεν δημιούργησες, ήταν και όλα σου τα στελέχη άπειροι και γιωτάδες, ε έτυχε στην δικιά σου βάρδια να γίνει το κακό. Τώρα για πάντα θα σου το χτυπάνε ακόμα και να καεί μέχρι και το τελευταίο χορταράκι επί Μητσοτάκη. Και θα το πληρώνεις για πάντα. Καλά να πάθεις.
4. Δεν έχω social media και δεν ξέρω τι λέγεται σε αυτά ή στα κανάλια για τις φωτιές (έχω να δω τηλεόραση από το 2015) αλλά έχω την εντύπωση ότι δεν ακούγεται πλέον κανένα "Μητσοτάκη γαμιεσαι". Ενώ τώρα έχουν καει περισσότερα στρέμματα απ' ότι το 2021. Αυτό κάτι δείχνει σχετικά με την απόλυτη έλλειψη αντιπολίτευσης, την απόλυτη αποδοχή της κυριαρχίας του κεφαλαίου και της ιδιοκτησίας της χώρας απ' την δεξιά, αλλά υποδηλώνει και ότι ο κόσμος είναι κομπλέ με ότι κάνει η κυβέρνηση αρκεί μας δίνει κανένα επίδομα. Πολύ φοβάμαι, ωστόσο, ότι το Μητσοτάκη γαμιέσαι (έστω ως ελάχιστη ανώριμη έκφραση αντικυβερνητικού μίσους και οργής απέναντι σε ένα συγκεκριμένο στυλ διακυβέρνησης και επικοινωνιακής διαχείρισης) οφειλόταν σχεδόν αποκλειστικά στην οργή για την καταστροφη ιδιοκτησιών (στην Εύβοια κατά βάση ενοικιαζόμενων δωματίων) και όχι για το κάψιμο των δασών. Θα τολμήσω να πω ότι δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο θα έβγαινε αντικυβερνητική οργή περισσότερο για θανάτους ανθρώπων από ότι για την καταστροφη περιουσιών. Και αυτό δείχνει κάτι για την γενικευμένη κοινωνική απάθεια, τον ατομικισμό και την έλλειψη σεβασμού στο περιβάλλον.
5. Ο μητσοτάκης είπε ότι κανένα μέτρο δεν είναι αρκετό να αντιμετωπίσει την μανία της φύσης και ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο. Προφανώς μια τέτοια αντίληψη αφενός διακηρύσσει ότι το κράτος και το κεφάλαιο δεν έχουν καμία απολύτως διάθεση να προστατέψουν την φύση και την ανθρώπινη ζωή και τα ρίχνουν όλα στην κλιματική κριση. Αφετέρου, το να λες ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο με την φύση δείχνει σε πιο φιλοσοφικό και ιδεολογικό επίπεδο την αντίληψη ότι ο άνθρωπος είναι εκτός της φύσης, ότι η φύση είναι κάτι εχθρικό που πρέπει να το πολεμήσουμε και να το δαμάσουμε (και είχαν γράψει οι Αντόρνο και Χορκχάιμερ στην Διαλεκτική του Διαφωτισμού σχετικά) και κατά βάση ότι η φύση είναι ουσιαστικά κάτι χρήσιμο μόνο σαν οικονομικό μέγεθος, πηγή κέρδους και ότι η προστασία της και άρα η διάθεση οικονομικών πόρων για αυτήν αφορά αποκλειστικά το κατά πόσο μπορεί να είναι κερδοφόρα. Με άλλα λόγια, καπιταλιστική αναδιάρθρωση.
Ας ασχοληθώ όμως λίγο με τις θεωρίες συνωμοσίας ότι κάποιοι επιτήδειοι βάζουν τις φωτιές.
1. Γενικά μιλώντας, όταν ισχυρίζεσαι κάτι ή κατηγορείς κάποιον για κάτι, θα πρέπει να έχεις κάποιες αποδείξεις. Για παραδειγμα, το να πεις ότι βάζουν φωτιές για να βάλουν μετά ανεμογεννήτριες και ότι αυτό αποδεικνύεται γιατί πχ στον Κιθαιρώνα χρόνια μετά την πυρκαγιά του 2009 είναι γεμάτος με ανεμογεννήτριες δεν αποτελεί άμεση σχέση αιτίας και αιτιατού. ΠΡΟΦΑΝΩΣ και το κεφάλαιο θα αξιοποιήσει μια καμμένη έκταση με κάποιον τρόπο, όμως όπως είναι γνωστό νομικά δεν χρειάζεται ένα μέρος να μην είναι πια δάσος για να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες γιατί ανεμογεννήτριες μπαίνουν ΚΑΙ ΣΕ ΔΑΣΗ και γενικά σε μη καμμένες περιοχές. Επίσης, πραγματικά, πόσες ακόμα ανεμογεννήτριες πιστεύουν οι συνωμοσιολόγοι ότι θα χρειαστεί η "Γερμανία;"
2. Το να θεωρείς ότι η κυβέρνηση πχ καίει τα δάση για να υπάρξει ανάπτυξη ή να γίνουν ξενοδοχεία επίσης δεν στέκει, γιατί αφενός αν καεί η Μάνδρα δεν υφίσταται περίπτωση να γίνουν εκεί ξενοδοχεία, αφετέρου ποιο είναι το νόημα να χτιστούν ξενοδοχεία στα καμμένα της Ρόδου αφού θα είναι γύρω γύρω καμμένα.
3. Αν δεχτούμε ότι κάποιοι καίνε τα δάση και οτι η κυβέρνηση τα αφήνει να καούν θα έπρεπε να αναρωτηθούμε για ποιο λόγο η κυβέρνηση να θέλει να καούν τα αυθαίρετα των πλουσίων στην Βαρυμπόμπη, στην Παλαιοκούνδουρα, στην Πεντέλη, στην Ιπποκράτειο Πολιτεία κλπ. Όλοι αυτοί δεξιά ψηφίζουν, γιατί να θέλει η δεξιά να τους κάψει;
4. Η λογική των εμπρησμών γίνεται ακόμα πιο ηλίθια αν σκεφτεί κανείς ότι στο Λουτράκι κινδύνεψαν οι εγκαταστάσεις της Motoroil του Αλαφούζου και ότι στην Ρόδο έχει καταστραφεί η τουριστική βιομηχανία for years to come. Για ποιο λόγο να θέλει η δεξιά να κάψει τα εργοστάσια του βασικού της προπαγανδιστή και να εξαλειφθεί ο βασικός πόρος κέρδους για την χώρα;
5. Μετά από μερικές μέρες συνεχούς πυρκαγιάς ο Κικίλιας είπε ότι θα συσταθεί τμήμα έρευνας εμπρησμών δασών στο υπουργείο πολιτικής προστασίας. Και φυσικά ο Πολύδωρας το 2007 μιλούσε για ασύμμετρη απειλή και αναρχικούς εμπρηστες. Συνεπώς, όσοι στην αριστερά μιλούν για εμπρησμούς μάλλον συμφωνούν με την κυβέρνηση, σωστά;
6. Εν τέλει, ακόμα και ένα ποσοστό των πυρκαγιών να έχει προκύψει από εμπρησμούς, το να θεωρείς ότι πίσω από τις πυρκαγιές γενικά υπάρχει κάποιο σχέδιο όχι μόνο δείχνει ασχετοσύνη (βλέπε ανεμογεννήτριες) αλλά στην πραγματικότητα αθωώνει την κυβέρνηση και το κράτος. Και αυτό γιατί η συνωμοσιολογία δεν αναγνωρίζει την πραγματική διάσταση της περιβαλλοντικής διαχείρισης, που συνοψίζεται στο ότι το κράτος αφαιρεί πόρους, προσωπικό και επιτήρηση από οποιοδήποτε τομέα αφορά την πρόληψη και την προστασία της ζωής και της φύσης στο βαθμό που αυτές δεν παράγουν άμεσα κέρδος. Σε συνδυασμό με την διαφθορά (αναθέτουμε τον καθαρισμό των δασών σε σκιώδεις ημετερες ιδιωτικές εταιρείες) και την αιώνια ανικανότητα του ελληνικού κράτους τόσο να παράξει ασφαλείς υποδομές όσο και να μπορέσει να διαχειριστεί έκτακτες καταστάσεις, αντί να κάνουμε ουσιαστική κριτική στο κράτος και το κεφάλαιο και τις πολιτικες/ οικονομικές επιλογές τους, αντί να μιλάμε για το πώς θα καταστρέψουμε τον κρατικό μηχανισμό ώστε να πάρουμε στα χέρια μας τις ζωές μας, οι συνωμοσιολόγοι ψάχνουν να βρούν κάποιους μοχθηρούς τύπους (οικοπεδοφάγους, εταιρείες ΑΠΕ, αναρχικούς, μετανάστες) για να συνεχίσουν να ζούνε στην φούσκα της απολίτικης ηλιθιότητας τους.
