μεγάλες στιγμές του ιμπεριαλισμού: μπενίν, γαλλία και η επιχείρηση γαρίδα

(άγαλμα του Δημητρόφ στην Place Bulgarie στο Κοτονού, την οικονομική πρωτεύουσα του Μπενίν)

το π.γ. της κ.ε. του πλοκ πιστό στις αντιιμπεριαλιστικές του αρχές (= πιστό στο κλίκ=πέητ) αποφασίζει με κοοπτάτσια την επιβολή μιας νέας μόνιμης στήλης που θα αναρτάται κάθε τετάρτη με τίτλο "μεγάλες στιγμές του ιμπεριαλισμού," στην οποία θα σχολιάζονται παλιά ή νέα λόγια και έργα των διαφόρων κηνσόρων του ιμπεριαλισμού.

το Μπενίν μάλλον είναι γενικά άγνωστο στην ελλάδα. άλλωστε δεν έχει βγάλει και κανέναν ποδοσφαιριστή της προκοπής το αφιλότιμο, σαν τις γειτονικές χώρες Ακτή Ελεφαντοστού, Γκάνα, Νιγηρία. το Μπενίν λοιπον βρίσκεται στην δυτική Αφρική, στον Κόλπο του Μπενίν, ο οποίος μαζί με τον Κόλπο της Μπιάφρα στα ανατολικά αποτέλεσαν την "Ακτή των Σκλάβων," δηλαδή εκείνο το κομμάτι της Αφρικής που αποτέλεσε - μαζί με το Κονγκό και την Ανγκόλα - την ραχοκοκαλιά του δουλεμπορίου μαύρων αφρικάνων που σκλαβώθηκαν και μεταφέρθηκαν στις Αμερικές και στην Καραϊβική για να στήσουν με το αίμα του την ευρωπαϊκή αποικιοκρατία. 12 εκατομμύρια σκλάβοι (γύρω στο 21% του συνολικού δουλεμπορίου) μεταξύ 15ου και 19ου αιώνα, στην πλειοψηφία τους Γκμπε και Γιορούμπα από τα σημερινά εδάφη του Μπενίν και της Νιγηρίας, απήχθησαν από τις πατρίδες τους και πουλήθηκαν στα εδάφη της Αμερικής.

ο γ.γ. του πλοκ, λάτρης της ιστορίας της Αφρικής και των μαύρων, καθώς και των μουσικών των μαύρων, ωστόσο γουστάρει Μπενίν και δυτική Αφρική εδώ και χρόνια για τις υπέρτατες afrobeat μουσικάρες (μία μίξη funk, αφροκουβανέζικης μουσικής, highlife, ρυθμών voodoo και τζαζ) όπως οι ήρωες Orchestre Poly-Rythmo de Cotonou, o Honoré Volonto, o Vincent Ahehehinnou, καθώς και για την μελέτη της ιστορίας των αντιαποικιακών, στρατιωτικών σοβιετόφιλων κυβερνήσεων στο Μπενίν, στο Κονγκό, την Μπουρκίνα Φάσο, κλπ (ήδη έχει γίνει αναφορά παλιότερα στην Γουινέα-Μπισάου και στο Σάου Τομέο και Πρίνσιπι). το Μπενίν ήταν στους προηγούμενους αιώνες ως το βασίλειο της Δαχομέης, οι αφέντες του οποίου ήταν συνεταίροι και συνεργάτες των ευρωπαίων στο δουλεμπόριο. στα τέλη του 19ου αιώνα, το βασίλειο της Δαχομέης πολέμησε δύο φορές εναντίον των γάλλων και ηττήθηκε, με αποτέλεσμα να γίνει γαλλική κτήση ως κομμάτι της αποικιακής γαλλικής δυτικής Αφρικής το 1894. το 1960 έγινε ανεξάρτητο κράτος υπό το όνομα Δημοκρατία της Δαχομέης.

η Δημοκρατία της Δαχομέης αντιμετώπιζε τα τυπικά προβλήματα που χαρακτήριζαν μια πρώην αποικία, όπως μπορεί κάποι@ να δει και σε όλα τα προηγούμενα κείμενα των μεγάλων στιγμών του ιμπεριαλισμού: εκτεταμένη φτώχεια και υποανάπτυξη, διατήρηση ενός νεοαποικιακού μοντέλου εξάρτησης από την πρώην μητρόπολη χάρη στο χρέος, ανταγωνισμός μεταξύ φυλών, και εμπλοκή-κυριαρχία του στρατού στην πολιτική ζωή της χώρας. στην περίπτωση της Δαχομέης από το 1960 μέχρι το 1972 υπήρξαν 15 αλλαγές προέδρων:

1. Hubert Maga: 1960-1963. ηγέτης του Parti Dahoméen de l'Unité, σοσιαλίζουσας/παναφρικανικής κατεύθυνσης, αλλά υποστηρικτικό προς τις φυλές του βορρά, από όπου καταγόταν.

2. Christophe Soglo: 1963-1964. στρατιωτικός καταγόμενος από τον νότο της χώρας, ανέτρεψε με πραξικόπημα τον Maga.

3. Sourou-Migan Apithy: 1964-1965. καταγόμενος από τον νότο, του παρέδωσε την εξουσία ο Soglo.

4. Justin Ahomadégbé-Tomêtin: 1965 (για 2 μέρες!). καταγόμενος από τον νότο, ηγέτης του  Union Démocratique Dahoméenne, υποστηρικτής των συνδικάτων και με αντιαποικιακές περγαμηνές. ανατράπηκε από τον Soglo.

5. Tahirou Congacou: 1965 (για λιγότερο από 1 μήνα). καταγόμενος από τον βορρά, του παρέδωσε την εξουσία ο Soglo με σκοπό να βάλει τέλος στις φυλετικές αντιπαλότητες, με την αναμενόμενη απόλυτη αποτυχία.

6. Christophe Soglo: 1965-1967. ξαναπήρε την εξουσία μετά την αποτυχία του Congacou να βάλει σε τάξη τον χαμό της χώρας. ανατράπηκε από πραξικόπημα που οργανώθηκε από τον Maurice Kouandété.

7. Jean-Baptiste Hachème: 1967 (για 1 μέρα!): στρατιωτικός, συμμετείχε στο πραξικόπημα που ανέτρεψε τον Soglo

8. Maurice Kouandété: 1967 (για 2 μέρες!): στρατιωτικός, καταγόμενος από τον βορρά, και βασικός υποκινητής του πραξικοπήματος που ανέτρεψε τον Soglo. αντιπαθής προς την κοινή γνώμη και την γαλλία, αναγκάστηκε να παραδώσει την προεδρία στον Alphonse Alley, τον οποίο είχε προηγουμένως θέσει σε κατ'οίκον περιορισμό.

9. Alphonse Alley: 1967-1968 (για 7 μήνες). στρατιωτικός, καταγόμενος από τον βορρά. λόγω διαφωνιών με τον Kouandété κατά το πραξικόπημα τέθηκε σε κατ'οίκον περιορισμό, από τον οποίο βγήκε και τοποθετήθηκε πρόεδρος (πάλι από τον Kouandété) λόγω της δημοτικότητας του. επιφορτισμένος με την σύνταξη νέου συντάγματος και την προκήρυξη εκλογών, ήταν ελεγχόμενος από τον Kouandété που βρισκόταν πίσω από τις κυβερνητικές αποφάσεις και προκήρυξε εκλογές, από τις οποίες αποκλείστηκαν όλοι οι προηγούμενοι πολιτικοί, οδηγώντας σε μποϊκοτάζ, συγκρούσεις και απεργίες. εξαναγκάστηκε από τον Kouandété σε παραίτηση.

10. Émile Derlin Zinsou: 1968-1969. καταγόμενος από τον νότο, τέθηκε πρόεδρος από τον Kouandété. κατά την προεδρία του συνεχίστηκαν οι εσωτερικές συγκρούσεις, ο ίδιος έγινε αντίπαλος του Kouandété και εν τέλει ανατράπηκε από πραξικόπημα οργανωμένο από τον Kouandété, στο οποίο μάλιστα τραυματίστηκε.

11. Maurice Kouandété: 1969 (για 4 μέρες!). αυτή την φορά, η άνοδος του στην εξουσία δεν αναγνωρίστηκε από τον στρατό, αναγκάστηκε να διαμορφώσει ένα τριμελές στρατιωτικό συμβούλιο.

12. Paul-Émile de Souza: 1969-1970 (για 5 μήνες). στρατιωτικός, καταγόμενος από τον νότο, αντίπαλος του Kouandété, και πρόεδρος του κυβερνώντος στρατιωτικού συμβουλίου (= της χώρας) μετά την παραίτηση του Kouandété.

13. Hubert Maga: 1970-1972. στις επεισοδιακές εκλογές του 1970 που χαρακτηρίστηκαν από βία και δωροδοκία, οι Maga,  Ahomadégbé-Tomêtin, και Apithy κέρδισαν σχεδόν ίσους αριθμούς ψήφων λόγω των περιοχών και φυλών που τους ψήφισαν, οπότε δεν υπήρξε σαφής πλειοψηφία. ο de Souza προσπάθησε να ακυρώσει τα αποτελέσματα σε μια επαρχία που πλειοψήφησε ο Maga και στην οποία ο Ahomadégbé-Tomêtin δημιούργησε επεισόδια για να φοβηθούν οι ψηφοφόροι του Maga. ο Maga απείλησε μια απόσχιση των βόρειων περιοχών αν ακυρώνονταν τα αποτελέσματα, ενώ ο Apithy απείλησε ότι το Πόρτο Νόβο (πρωτεύουσα του Μπενίν), στο οποίο είχε αυτός πλειοψηφήσει, θα γινόταν κομμάτι της Νιγηρίας αν ο Maga γινόταν πρόεδρος. μύλος. στα πρόθυρα εμφυλίου πολέμου, υπό την πίεση του στρατού και της γαλλίας, οι τρεις τους συμφώνησαν σε μια προεδρική τριανδρία, σύμφωνα με την οποία η προεδρία θα εναλλασσόταν μεταξύ των τριών κάθε δύο χρόνια και κανένας τους δεν θα χρησιμοποιούσε τον στρατό.

14. Justin Ahomadégbé-Tomêtin: 1972 (6 μήνες). οι συγκρούσεις μεταξύ των τριών συνεχίστηκαν όπως και οι απόπειρες πραξικοπήματος από τον Kouandété, ενώ υπήρχαν και φοιτητικές διαδηλώσεις.

15. Mathieu Kérékou: 1972-1991, 1996-2006. στρατιωτικός, καταγόμενος από τον βορρά, είχε συμμετάσχει στο πραξικόπημα του Kouandété το 1967. φυλάκισε τους Maga,  Ahomadégbé-Tomêtin, και Apithy,

βλέπουμε ότι με τον ταγματάρχη Kérékou (δεν έχει διευκρινιστεί αν η συνωνυμία του με την άντσελα "μου χρωστάει μια αγάπη η ζωή" κερέκου είναι απλή σύμπτωση ή υπάρχει συγγένεια) σταμάτησε ο μύλος των πραξικοπημάτων και των εναλλαγών προέδρων. θα μπορούσε κάποιος να πει ότι το Μπενίν βρήκε επιτέλους το απάνεμο λιμάνι του, την στρατιωτική χούντα που του ταίριαζε. επίσης, φήμες ότι ο ύμνος του αείμνηστου Γιάννη Φλωρινιώτη "Μεγάλε" ("μετά από σένα το χάος, μετα το χάος πάλι εσύ") και το άνοστο τραγουδάκι των σάκη ρουβά/γιώργου θεοφάνους "μετά από σένα το χάος" γράφτηκαν για την συμβολή του Kérékou στην πολιτική σταθερότητα του Μπενίν δεν έχουν εξακριβωθεί και θα απασχολήσουν τους ιστορικούς του μέλλοντος.

πάντως, σύμφωνα με τον Chris Allen στο συλλογικό έργο Benin, The Congo, Burkina Faso (1988) των Chris Allen, Michael S Radu, Keith Somerville & John Baxter από την απαραίτητη σειρά Marxist Regimes της Pinter Publishers δεν ήταν ο Kérékou ο βασικός οργανωτής του πραξικοπήματος που τον έχρισε πρόεδρο:

"Opposition to Kérékou in the military came from those officers directly involved in the coup and from the senior officers associated with past regimes and against whose abuses of power the coup was in part directed. The coup was instigated not by Kérékou but by more junior officers, notably Captains Aikpé, Assogba and Badjogoume and Major Michel Alladaye. Kérékou, whose ties were as much with senior officers as with juniors and who was Kouandété's cousin, was invited to join the conspirators only shortly before the actual coup. The coupmakers were all present in the initial government which consisted largely of captains with a leavening of three gendarmerie majors" (32)

"Η αντίθεση στον Kérékou εντός του στρατού προήλθε από εκείνους τους αξιωματικούς που ενεπλάκησαν στο πραξικόπημα και από τους ανώτατους στρατιωτικούς που είχαν σχέση με τα προηγούμενα καθεστώτα και εναντίον της κατάχρησης εξουσίας των οποίων το πραξικόπημα είχε εν μέρει στραφεί εναντίον. Το πραξικόπημα δεν προκλήθηκε από τον Kérékou αλλά από πιο κατώτερους στρατιωτικούς, πιο συγκεκριμένα από τους Λοχαγούς Aikpé, Assogba και Badjogoume και από τον Ταγματάρχη Michel Alladaye. Ο Kérékou, ο οποίος είχε δεσμούς τόσο με ανώτατους αξιωματικούς όσο και με κατώτερους και ο οποίος ήταν ξάδελφος του Kouandété, είχε προσκληθεί να πλαισιώσει τους συνωμότες μόλις λίγο πριν από την έναρξη του πραξικοπήματος. Οι πραξηκοπηματίες ήταν όλοι μέλη της αρχικής κυβέρνησης, η οποία αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από λοχαγούς, πλαισιωμένους από τρεις ταγματάρχες της χωροφυλακής."

ο Kérékou σταδιακά, ως πρόεδρος, κατάφερε να παραμερίσει τους υπόλοιπους πραξικοπηματίες καθώς και τους παλαιότερους πολιτικούς και πραξικοπηματίες, ή και ακόμα να τους εκκαθαρίσει, είτε δικαστικά, είτε κυριολεκτικά. το 1973, οι πρώην πρόεδροι-χουντάλες Alley και Hachème οργάνωσαν αποτυχημένο πραξικόπημα ανατροπής του Kérékou, απέτυχαν και φυλακίστηκαν για 20 χρόνια (Allen, p. 32). τον Ιανουάριο του 1975, ο Assogba οργάνωσε αποτυχημένο πραξικόπημα με την στήριξη του - εξόριστου τότε πρώην προέδρου - Zinsou, και καταδικάστηκε σε θάνατο. τον Ιούνιο του 1975, ο Aikpé δολοφονήθηκε από τις μυστικές υπηρεσίες του Kérékou με την κατηγορία ότι τον βρήκαν στο κρεβάτι με την γυναίκα του Kérékou, κάτι που φυσικά είναι μούφα. το 1976, υπήρξε ανακοίνωση για οργάνωση πραξικοπήματος στις Βρυξέλλες από τον Zinsou και νότιους, και συνεχίστηκαν οι εκκαθαρίσεις στην κυβέρνηση (Allen, p. 36, 37).

ωραία μέχρι εδώ. τίποτα καινούριο υπό τον ήλιο για μια πρώην γαλλική αποικία στην αφρική. ωστόσο, το κύριο σημείο ενδιαφέροντος είναι το γεγονός ότι ο Kérékou κυβέρνησε αρχικά με μια αντιαποικιακή/αφρικάνικη εθνικιστική ρητορεία, η οποία το 1974 μετατράπηκε σε εναγκαλισμό του μαρξισμού-λενινισμού και της οικοδόμησης του σοσιαλισμού. το 1975 η χώρα μετονομάστηκε από Δαχομέη σε Λαϊκή Δημοκρατία του Μπενίν, οδηγώντας σε εθνικοποίηση των τραπεζών και της πετρελαιοβιομηχανίας, σε προσέγγιση με την Σοβιετική Ένωση και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις, καθώς και στην ίδρυση του Λαϊκού Επαναστατικού Κόμματος του Μπενίν ως μοναδικό πολιτικό κόμμα της χώρας. είναι ευρέως παραδεκτό ότι ο Kérékou δεν ήταν πραγματικά κομμουνιστής, αλλά χρησιμοποίησε ως επίσημη κρατική ιδεολογία τον μαρξισμό-λενινισμό για να βρει μια εναλλακτική στις φατριαστικές συγκρούσεις μεταξύ βορρά και νότου στις οποίες έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο όλοι οι προηγούμενοι πολιτικοί και στρατιωτικοί, καθώς και να κερδίσει τα αριστερά και συνδικαλιστικά κομμάτια της κοινωνίας.

το αποτέλεσμα βέβαια ήταν, πέρα από το να λάβει χρηματοδότηση από την Κίνα (κυρίως) και την Σοβιετική Ένωση (πολύ λιγότερο), να τα σπάσει με την γαλλία (τότε ήταν πρόεδρος ο δεξιός βαλερί ζισκάρ ντ'εσταίν), καθώς και με τα αντικομμουνιστικά δικτατορικά καθεστώτα γειτονικών χωρών όπως η ακτή ελεφαντοστού (ο δικτάτορας félix houphouët-boigny είχε βοηθήσει στρατιωτικά τους ανατροπείς του Kwame Nkrumah στην Γκάνα), το τόγκο (ο gnassingbé eyadéma - φίλος του ζακ σιράκ - και ο γιος και διάδοχος του faure gnassingbé έχουν κυβερνήσει αδιάλειπτα την χώρα από το 1967) και ζαϊρ (δεν νομίζω να χρειάζεται να πούμε και πολλά για τον mobutu sese seko), και γκαμπόν (ο omar bongo κυβέρνησε την χώρα για 42 χρόνια) που διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με το Μπενίν/πρώην Δαχομέη.

τι έκαναν λοιπόν οι γάλλοι με τους δωσιλόγους αφρικάνους φίλους τους για την περίπτωση "κομμουνιστικό" Μπενίν; μα φυσικά οργάνωσαν το 1977 πραξικόπημα! αντιγράφω από το συλλογικό έργο Benin, The Congo, Burkina Faso (1988) των Chris Allen, Michael S Radu, Keith Somerville & John Baxter από την απαραίτητη σειρά Marxist Regimes της Pinter Publishers:

"There was to be one final act in the surge of opposition that followed the coup. The last occasion on which Kérékou's rule was seriously threatened, it consisted of a tragicomedy invasion of Cotonou. Led by a French secret service officer then working for the Government of Gabon, Gilbert Bourgeaud (alias Bob Denard), a mixed group of Europeans, African mercenaries and a few Dahomeans numbering about 100 in all arrived by air on the morning of Sunday 16 January 1977. Despite the lack of militant opposition the group confined itself to machine-gunning a few buildings between the airport and the centre of Cotonou, and withdrew after three hours leaving behind arms, bottles and documents. Eight people were killed including two mercenaries, and one mercenary, a Senegalese, was captured. The motives for the raid and the reason for its extraordinary casualness and inconclusive outcome remain unclear. A subsequent United Nations' inquiry indicated that both Gabon and Morocco were involved in the attemptt, and argues that Zinsou was its main initiator. More significant were its effects, felt both in domestic and in foreign affairs" (Allen 38).

"Επρόκειτο να υπάρξει μια τελευταία πράξη στις εκρήξεις αντίθεσης που ακολούθησαν το πραξικόπημα. Η τελευταία φορά που η εξουσία του Kérékou απειλήθηκε σοβαρά αποτέλεσε μια τραγικωμική εισβολή του Κοτονού. Καθοδηγούμενη από έναν Γάλλο αξιωματικό των μυστικών υπηρεσιών που τότε δούλευε για την Κυβέρνηση της Γκαμπόν, τον Gilbert Bourgeaud (που χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Bob Denard), μια μικτή ομάδα Ευρωπαίων, Αφρικάνων μισθοφόρων και μερικών Δαχομέων που συνολικά ανέρχονταν σε 100 άτομα προσγειώθηκαν το πρωί της Κυριακής 16 Ιανουαρίου 1977. Παρά την έλλειψη εκτεταμένης αντίστασης, η ομάδα περιορίστηκε σε πυροβολισμούς με πολυβόλα κατά μερικών κτιρίων μεταξύ του αεροδρομίου και του κέντρου του Κοτονού, και αποσύρθηκε τρεις ώρες αργότερα αφήνοντας πίσω όπλα, μπουκάλια και έγγραφα. Οχτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων δύο μισθοφόρων, ενώ ένας Σενεγαλέζος μισθοφόρος συνελήφθη. Τα κίνητρα για την εισβολή και ο λόγος για την αξιοσημείωτη προχειρότητα και αποτυχία παραμένουν θολά. Μια κατοπινή έρευνα του ΟΗΕ κατέδειξε ότι στην απόπειρα πραξικοπήματος ενεπλάκησαν τόσο η Γκαμπόν όσο και το Μαρόκο, και υποστηρίζει ότι ο κύριος οργανωτής του ήταν ο Zinsou. Μεγαλύτερη σημασία είχαν οι συνέπειες, που έγιναν αισθητές τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική πολιτική."

η αναφορά του Allen στην γιωτάδικη από την αρχή μέχρι το τέλος εισβολή είναι περιορισμένη και αόριστη όσον αφορά τους οργανωτές της. οπότε πάμε λίγο στην wikipedia για παραπάνω πληροφορίες. σύμφωνα με το σχετικά λήμμα η επιχείρηση είχε την κωδική ονομασία operation corvette ή επιχείρηση γαρίδα. ο γ.γ. του πλοκ δεν γνωρίζει αν οι γαρίδες του Μπενίν είναι νόστιμες, όμως το όνομα του φέρνει στο μυαλό τίτλο softcore τσόντας ή στην καλύτερη περίπτωση κάποια πολεμική παραλλαγή του The Κόπανοι, με τους μισθοφόρους να καταδιώκονται υπό την υπόκρουση της επικής μουσικής με την σκηνή της καταδίωξης της ταινίας μετά την αποτυχημένη ληστεία. ο ηγέτης της εισβολής bob denard θα μπορούσε άνετα να παίξει τον ρόλο της Ποντικομαμής (Τάσος Ψωμόπουλος) να τρέχει για χιλιόμετρα πίσω από το κονβόι.

ποιος όμως ήταν ο bob denard; σύμφωνα με το λήμμα στην wikipedia, ο denard (πραγματικό όνομα gilbert bourgeaud), ήταν ένας γάλλος μισθοφόρος, που, αφού υπηρέτησε στο γαλλικό ναυτικό σε μεγάλες πολεμικές επιτυχίες της γαλλίας όπως ο πόλεμος στην Αλγερία και ο πρώτος πόλεμος στην Ινδοκίνα, στη συνέχεια έπιασε δουλειά για τον jacques foccart, ο οποίος ήταν κρατικός γραμματέας για τις γαλλοαφρικανικές υποθέσεις υπό τις προεδρικές θητείες του σαρλ ντε ξεκώλ και ζορζ ποπιτού και διετέλεσε γενικός γραμματέας του ξεκωλικού κόμματος rassemblement du peuple français, το σημαντικότερο ομως, εκτός από το ότι ήταν κάτι σαν ο πολιτικός διοικητής του γαλλικού ιμπεριαλισμού στην Αφρική, ήταν ότι το 1959 ίδρυσε την παραστρατιωτική οργάνωση sac (service d'action civique, υπηρεσία πολιτικής δράσης), η οποία ήταν ο παρακρατικός βραχίονας του ντε ξεκώλ, είχε διασυνδέσεις με τον στρατό, την αστυνομία και την μαφία, ήταν υπεύθυνη για τις δολοφονίες μαροκινών αριστερών αντιπάλων του βασιλιά χασάν ΙΙ, ενώ στον Μάη του 1968 της είχε ανατεθεί ο ξυλοδαρμός εξεγερμένων και η οργάνωση αντισυγκεντρώσεων και στην συνέχεια η ίδρυση φοιτητικής παράταξης για να αναχαιτιστεί η δημοτικότητα της γαλλικής ακροαριστεράς. κάτι σαν την εκοφ δηλαδή.

ο denard δεν αρκέστηκε μόνο στο να βαράει διαδηλωτές του Μάη. συμμετείχε στην εξέγερση του τσόμπε εναντίον του Πατρίς Λουμούμπα στο Κονγκό το 1960 και σε διάφορες άλλες ιμπεριαλιστικές εμπλοκές στην Αφρική, αλλά το γεγονός για το οποίο είναι περισσότερο γνωστός είναι τα 4 πραξικοπήματα που οργάνωσε υπό τις οδηγίες του foccart και της γαλλίας στις Κομόρες, ένα νησιωτικό κράτος ανάμεσα στην Μοζαμβίκη και στην Μαδαγασκάρη. το 1975 ανέτρεψε τον (αριστερό εθνικιστή) πρώτο πρόεδρο της χώρας Ahmed Abdallah, φέρνοντας στην εξουσία τον (μετέπειτα μαοϊκό) Ali Solih, τον οποίο το 1978 εκτέλεσε και επανέφερε τον Abdallah. μέχρι το 1989 ο denard ήταν ο επικεφαλής της προεδρικής φρουράς του Abdallah, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ο κυβερνήτης των Κομόρων, καθώς είχε επιχειρηματικά συμφέροντα στο αρχιπέλαγος, έφτιαξε δικό του στρατό και έκανε το αρχιπέλαγος βάση για γαλλικές επιχειρήσεις στην Αφρική. το 1989 σκότωσε και τον Abdallah και εν τέλει το 1995 συνελήφθη.

ο δε εργοδότης του denard, jacques foccart, εκτός από ιδρυτής και αρχηγός της παρακρατικής sac, ήταν ουσιαστικά ο επικεφαλής των στρατιωτικών επεμβάσεων της γαλλίας στην Αφρική της δεκαετίας του 1960-70, όντας σύμβουλος του mobutu στο ζαϊρ. σύμφωνα με την wikipedia, o foccart καρατομήθηκε το 1974 από τον βαλερί ζισκάρ τ'εστέν, και διαφώνησε με την επέμβαση στο Μπενίν, αν και γνώριζε και προφανώς είχε σχέση με τον denard και το chain of command που λειτουργούσε ακόμα και μετά την απομάκρυνση του. ο foccart είχε άριστες σχέσεις με τον σιράκ (λέγεται ότι ο σιράκ διετέλε πρόεδρος της sac), ο οποίος όταν έγινε πρωθυπουργός το 1986 τον επανέφερε ως σύμβουλο για αφρικάνικα θέματα, ενώ ήταν ακόμα πρόεδρος ο μιτεράν, ο οποίος ωστόσο το 1981 είχε διαλύσει την sac λόγω του ότι είχε δολοφονήσει έναν μπάτσο-μέλος της sac και την οικογένεια του. ο δε συνιδρυτής της sac, charles pasqua, διετέλεσε δύο φορές υπουργός εσωτερικών της γαλλίας, υπό τον σιράκ και μετά υπό τον εντουάρ μπαλαντύρ, με τον μιτεράν να είναι ακόμα πρόεδρος! φαίνεται ότι οι διασυνδέσεις μισθοφόρων, δολοφόνων, πραξικοπηματιών, παρακρατικών και δεν συμμαζεύεται στην γαλλία έφτασαν μέχρι το ανώτατο επίπεδο, ένα σκαλί κάτω από την θέση του πρωθυπουργού (και προέδρου αργότερα, βλέπε σιράκ).

σύμφωνα με τον Allen, η εισβολή στο Κοτονού οδήγησε σε άνοδο της δημοτικότητας της χούντας του Kérékou, καθώς και σε απέχθεια για τους πρώην προέδρους, και όχι μόνο για τον Zinsou, ο οποίος καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο (p. 39). το Μπενίν επίσης οδηγήθηκε σε διεθνή απομόνωση, καθώς διέκοψε διπλωματικές επαφές με την γκαμπόν, την ακτή ελεφαντοστού, το τόγκο (από το οποίο οι μισθοφόροι ταξίδεψαν στο Κοτονού) και την οργάνωση αφρικανικής ενότητας, στην οποία τότε προήδρευε ο bongo της γκαμπόν. ταυτόχρονα, η γαλλία απέσυρε τον πρέσβη της από το Μπενίν και μείωσε δραστικά την παροχή χρηματικής βοήθειας (Allen 42). έτσι, το Μπενίν προχώρησε σε προσέγγιση με την Λιβύη και την Αλγερία.

o Allen επίσης σημειώνει ότι λόγω του πραξικοπήματος (που πλάκα-πλάκα θυμίζει αρκετά τις γιωτάδικες covert εισβολές αμερικάνων και άγγλων στην Αλβανία το 1950 για να ανατρέψουν τον Χότζα), το καθεστώς Kérékou απέκτησε σοσιαλιστικές και αντιιμπεριαλιστικές περγαμηνές:

"The final effect on the regime was internal. The invasion seemed to confirm the analysis offered by the left within the party leadership, and especially by the Ligeurs, that Benin's socialist strategy was valid and under threat from imperialism as well as exiled Dahomean politicians and their internal class allies. The most visible consequences were rhetorical but the invasion temporarily strengthened the tendency to rule from the centre and by decree; and it made more powerful the position of Martin Azonhinho, minister of the interior" (p. 42).

"Η τελική συνέπεια επί του καθεστώτος ήταν εσωτερική. Η εισβολή φάνηκε να επιβεβαιώνει την ανάλυση που είχε κάνει η αριστερά εντός της κομματικής ηγεσίας, και ειδικά από τους Ligeurs (στμ: τα μέλη της αριστερής Ένωσης Πατριωτικής Νεολαίας), ότι η σοσιαλιστικής στρατηγική του Μπενίν ήταν σωστή και απειλούταν από τον ιμπεριαλισμό καθώς από τους εξόριστους Δαχομέους πολιτικούς και των εσωτερικών ταξικών τους συμμάχων. Τα πιο φανερά αποτελέσματα ήταν στο επίπεδο της ρητορικής αλλά η εισβολή ενδυνάμωσε την τάση της διακυβέρνησης από το κέντρο και μέσω διαταγμάτων, ενώ ισχυροποιήσε την θέση του Martin Azonhinho, υπουργού εσωτερικών."

και τελικά τι έγινε με το Μπενίν; τα αναμενόμενα. το 1989, ο Kérékou, με την χώρα σε κατάσταση χρεοκοπίας, αποκήρυξε τον μαρξισμό, και οργάνωσε εκλογές, τις οποίες έχασε το 1991 από τον Nicéphore Soglo (ναι, ναι- συγγενής/ ξάδερφος για την ακρίβεια του Christophe Soglo, φίλτατου δις πραξικοπηματία που συναντήσαμε πιο πάνω). το 1996 Kérékou ξανακέρδισε τις εκλογές, όπως και το 2001, όταν και κατηγορήθηκε για χειραγώγηση ψηφοφόρων και νοθεία. το 2006 του απαγορεύτηκε να ξανακατέβει ως υποψήφιος και τον διαδέχτηκε ο Yayi Boni, ο οποίος κι αυτός γλίτωσε από διάφορες απόπειρες πραξικοπήματος και δολοφονίας και διετέλεσε πρόεδρος μέχρι το 2016, όταν και τον διαδέχτηκε ο μέχρι σήμερα πρόεδρος Patrice Talon (δεν ξέρω αν έχει σχέση με τον Αχιλλέα Ταλόν). fun fact: o αντίπαλος του Talon το 2016, μέχρι τότε πρωθυπουργός επί Boni, καθώς και εκλεκτός του Boni για την διαδοχή του στην προεδρία ήταν ο ηττηθείς Lionel Zinsou. ναι, ναι, είναι συγγενής - ανηψιός για την ακρίβεια - του Émile Derlin Zinsou, προέδρου μετά το πραξικόπημα του 1968 και τρις οργανωτή πραξικοπήματος κατά του Kérékou.

καλά θα πάει κι αυτό, με λίγα λόγια.

και επειδή κατανοώ ότι μπερδευτήκατε με όλο αυτό τον μύλο πραξικοπημάτων, φυλών, συγγενών κλπ,  ας ακούσουμε δύο ΚΟΜΜΑΤΑΡΕΣ από τους θρυλικούς Orchestre Poly-Rythmo de Cotonou, καθώς και ένα από τους The Black Santiagos.