όταν παίζουν γκα-φρα (που λέγανε και οι ζήτανι) και ο γ.γ. του πλοκ μπορεί να πληρώσει κανά εισιτήριο ή να αγοράσει κανά δίσκο ή κανένα βιβλίο, θα κάνει ανταποκρίσεις από συναυλίες, ή ταινιοθεατροβιβλιοδισκοκριτικές, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στον ζντανοφικό κανόνα του ποιες καλλιτεχνικές δημιουργίες θα θεωρούνται αποδεκτές μετά την κατάληψη της εξουσίας και της επιβολής του επαναστατικού ολοκληρωτισμού (όχι του πλοκ ρε).
σε παλιότερο ποστ του, ο γ.γ. του πλοκ είχε αναφερθεί σε ταξίδι του στην βορειοανατολική αγγλία, και συγκεκριμένα στο Νιουκάστλ και στο Ντιούραμ, όπου παρευρέθηκε στην καθιερωμένη από τα μέσα του 19ου αιώνα διαδήλωση των ανθρακωρύχων. η βρετανία από την δεκαετία του 80 όπως είναι γνωστό προχώρησε στην αποανθρακοποίηση της βιομηχανίας της, που οδήγησε στην ηττημένη απεργία του 1984-1985. η απεργία έχασε, η θάτσερ κέρδισε, τα ανθρακωρυχεία έκλεισαν, η βορειοανατολική αγγλία αποβιομηχανίστηκε, χιλιάδες εργάτες έχασαν τις δουλειές τους. η δουλειά στα ανθρακωρυχεία ήταν για πολλούς από τους geordies (το παρατσούκλι των ανθρώπων που ζουν στην περιοχή του ποταμού Tyne) κομμάτι της ταυτότητας τους, γι' αυτό και οι μνήμες από την απεργία ακόμα υπάρχουν, και προφανώς γι' αυτό συνεχίζεται και η παράδοση της διαδήλωσης των ανθρακωρύχων.
ένα από τα θέματα που απασχολούν την νέα ταινία του Κεν Λόουτς The Old Oak (ελληνιστί Η Τελευταία Παμπ - τραγικό) είναι και η απεργία των ανθρακωρύχων και η μνήμη της εργατικής αλληλεγγύης. πολύ γρήγορα και χωρίς πολύ σπόιλ, σε ένα χωριό κοντά στο Ντιούραμ εγκαθίστανται μερικοί σύριοι πρόσφυγες. καθώς φτάνουν με ένα λεωφορείο στα σπίτια που θα μείνουν τους βρίζει μια ομάδα ξενοφοβικών κατοίκων. ο Τι Τζέι Μπάλανταιν είναι ιδιοκτήτης της παμπ The Old Oak και βοηθάει τους πρόσφυγες και γίνεται φίλος με την πρόσφυγα Γιάρα, η οποία έχει ως χόμπι να βγάζει φωτό με μια κάμερα που της είχε δώσει ο πατέρας της που είναι φυλακισμένος από το καθεστώς άσαντ. στην παμπ του Τι Τζέι συχνάζει μια ομάδα ντόπιων που δεν γουστάρει καθόλου τους πρόσφυγες και ζητάνε από τον Τι Τζέι να τους παραχωρήσει μια πίσω αίθουσα στην παμπ για να κάνουν μια συνέντευξη τύπου με σκοπό να αναφερθούν στα οικονομικά προβλήματα των κατοίκων της αποβιομηχανισμένης περιοχής τους και να διαμαρτυρηθούν γιατί οι πρόσφυγες παίρνουν τρόφιμα και βοήθεια, ενώ αυτοί όχι. ο Τι Τζέι αρνείται, όμως αργότερα πείθεται από την Γιάρα και μια αγγλίδα εθελόντρια να χρησιμοποιηθεί η αίθουσα για συλλογική κουζίνα για όλους τους κατοίκους του χωριού, ντόπιους και πρόσφυγες. οι ρατσιστές εξαγριώνονται και σαμποτάρουν την κίνηση αλληλεγγύης, καταστρέφοντας την αίθουσα. ο Τι Τζέι, έχοντας χάσει την αίθουσα ταυτόχρονα με το σκυλάκι του, πάει για να αυτοκτονήσει, όμως τον προλαβαίνει η αγγλίδα εθελόντρια και του λέει ότι μαθεύτηκε ότι πέθανε - εκτελέστηκε; - ο πατέρας της Γιάρα στην συρία. πίσω στο χωριό, μαζεύεται πλήθος κατοίκων με κεριά, λουλούδια και αντικείμενα για να ευχηθούν συλλυπητήρια στην οικογένεια της Γιάρα - μεταξύ τους και κάποιοι από τους μετανιωμένους, πλέον, ρατσιστές. στο τέλος της πορείας, άγγλοι και σύριοι κάτοικοι πηγαίνουν στην διαδήλωση των ανθρακωρύχων κρατώντας το μπάνερ που έφτιαξαν κάποιοι σύριοι.
οκ, η ταινία ασχολείται με τα σύνηθη θέματα του Λόουτς. ανεργία, εργατική αλληλεγγύη, κρατική εγκατάλειψη των φτωχών, κοινωνικά προβλήματα. οι χαρακτήρες του είναι πάντα πολύ ανθρώπινοι, όλα όσα συμβαίνουν θα μπορούσαν να έχουν συμβεί στην πραγματικότητα, ή να είναι ντοκιμαντέρ σε έναν βαθμό. στην ταινία υπάρχουν κάποιε δυνατές στιγμές: η επίσκεψη της Γιάρα στον ιστορικό καθεδρικό του Ντιούραμ, η σκηνή με την προβολή των φωτογραφιών της Γιάρα και τo μακάμ που παίζει ένας σύριος στο ούτι, η συγκέντρωση των κατοίκων για τα συλληπητήρια για τον νεκρό πατέρα.
νομίζω αντικειμενικά κακή ταινία του Λόουτς δεν υπάρχει. άντε ίσως κάποιες από τις πρώτες του στην δεκαετία του 70 ήταν πολύ βαρετές. κάποιες από τις ταινίες του ίσως είναι αδιάφορες. οι ταινίες του που έχουν αποδώσει συναισθηματικά τον σπαραγμό που βγάζουν τα θέματα της απώλειας ή της προσωπικής καταστροφής είναι υπέροχες: Ladybird, Ladybird, My Name Is Joe, I, Daniel Blake. ακόμα καλύτερες είναι οι ταινίες του που έχουν καταφέρει να φτιάξουν ωραίους χαρακτήρες: Jimmy's Hall, Sweet Sixteen, Raining Stones, The Angels' Share (κι ας μην είναι τόσο "πολιτική" η τελευταία). το The Old Oak ωστόσο θεωρώ ότι σίγουρα δεν είναι μέσα στις "καλύτερες" του. θεωρώ ότι οι χαρακτήρες δεν έχουν ιδιαίτερο βάθος παρά το συναισθηματικό φορτίο της απώλειας που κουβαλάνε. ειδικά οι σύριοι πρόσφυγες είναι αρκετά στο background - ακόμα και η Γιάρα αναφέρεται ελάχιστα στην ζωή της στην συρία ή στους προσφυγικούς καταυλισμούς. για παράδειγμα ο αδερφός της Γιάρα τρώει ξύλο από ρατσιστές συμμαθητές που βγάζουν στο τικτοκ και το βίντεο του ξυλοδαρμού και εκεί τελειώνει όλο. στο ξεκούδουνο γίνεται μια μικρή αναφορά στο καθεστώς άσαντ και ο αδερφός της παρακολουθεί βίντεο από βομβαρδισμούς του καθεστώτος. ναι, το juxtaposition που κάνει ανάμεσα στους αλληλέγγυους και τους ρατσιστές εντός ενός μικρού χωριού είναι πολύ σημαντικό, ωστόσο δεν υπάρχει κάποια ένταση, κάποια ιδιαίτερη ρήξη. όλα καταλήγουν στον ψυχισμό του κύριου πρωταγωνιστή, του Τι Τζέι, που όμως ακόμα και αυτός δεν είναι ένας ιδιαίτερα αναπτυγμένος χαρακτήρας. και τελικά, ρε Λόουτς, οκ ιστορική η απεργία, γαμιέται το κουφάρι της θάτσερ κλπκλπ. όμως δεν νομίζεις ότι κάποτε πρέπει να ξεκολλήσετε από εκείνη την ιστορία; ναι κατέστρεψε οικονομικά ολόκληρες γενιές, όμως αντικειμενικά ήταν μια απεργία καταδικασμένη σε ήττα γιατί ήταν μια απεργία καθοδηγούμενη από τους εργατικούς. αυτούς στους οποίους ήσουν γραμμένος μέχρι πριν τρία χρόνια και λιβάνιζες τον κόρπυν. το να μας περνάς ως θετικό δείγμα εργατικής ταυτότητας την διαδήλωση των ανθρακωρύχων, που είναι κατά βάση μια συγκέντρωση επιβεβαίωσης του ελέγχου των συνδικάτων από το labour party, ok κάπου ώπα. μια ζωή εκεί θα μείνετε.
(θα πει κάποιος, "εδώ ρε γ.γ. ο Λόουτς είναι σύντροφος του μπαρούφα και πήγε στο συνέδριο του ναυαγισμένου μερα25, στην διαδήλωση των ανθρακωρύχων θα κολλήσει;" δεν θα μπορούσα παρά να συμφωνήσω)
ωστόσο παραμένει ταινία Λόουτς. είναι ένα καλό 1,5ωρο και ενδεχομένως η φάση με την προσπάθεια εύρεσης μιας κοινότητας μεταξύ ντόπιων και μεταναστών θα μπορούσε να είναι κάτι που θα μπορούσαμε κι εμείς να δούμε πως να το κάνουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου