πεζό: το πνεύμα των χριστουγέννων

το πνεύμα των χριστουγέννων

πολλοί άνθρωποι νομίζουν ότι είμαι ένας γκρινιάρης, ένας σκρουτζ, ένας γκριντς (νταξ, όχι και ένας κατεργάρης των χριστουγέννων, φτάνει με τις κακόγουστες ελληνοποιήσεις τίτλων ταινιών). κι αυτό γιατί φτιάχνω έναν πόντο τονίζοντας ότι τα χριστούγεννα μου την σπάνε. κι έτσι νομίζουν ότι είμαστε απλά ένας παλιογκρινιάρης, ένας δολοφόνος της χαράς, ενδεχομένως για τους πιο καλοπροαίρετους ένας μελαγχολικός τύπος που ίσως να βρίσκει την όλη φάση των εορτών κάπως ρηχή. ίσως αν ήμουν κκε, θα μπορούσα να είχα λόγους να μελαγχολώ για τα χριστούγεννα, μιας και ο πράκτορας της cia με το μπέρθμαρκ στην καράφλα κήρυξε την διάλυση της 26 δεκεμβρίου 1991 - και ο τσαουσέσκου εκτελέστηκε τα χριστούγεννα του 1989. άντε να είναι κι ένας τρόπος να κερδίσω καμιά αγκαλία από κάποια λίγο πιο εναλλακτική συναδέλφισσα και ίσως και το σχετικό φιλί κάτω από το γκυ. προφανώς θα έχουν ακούσει πολλούς αριστερούς ή ψαγμένους τύπους και τύπισσες (ειρρήσθω εν παρόδω, όταν με χαρακτηρίζουν αριστερό ή ψαγμένο το χέρι μου φτάνει το κονσερβοκούτι μου) να κάνουν αναρτήσεις στα σόσιαλ δηλώνοντας την αντίθεση του με την γενικευμένη επίθεση χαρά κατά την περίοδο των χαιρετισμών της εποχής με επιχειρήματα τύπου:

"δεν είναι ηθικό να είμαστε χαρούμενοι τα χριστούγεννα όταν τόσοι συνάνθρωποι γύρω μας πεινάνε ή αντί για την ζεστασιά της οικογένειας κοιμούνται στους δρόμους"

"εδώ οι παλαιστίνιοι υφίστανται γενοκτονία και εμείς τρώμε την γαλοπούλα μας σαν προνομιούχοι πρωτοκοσμικοί"

"τα χριστούγεννα από έστω μια τυπική θρησκευτική γιορτή και ευκαιρία για σύσφιξη των προσωπικών μας δεσμών έχουν μετατραπεί σε μια γιορτή του καπιταλιστικού καταναλωτισμού"

"οι παπάδες μας κλέβουν καθημερινά και εμείς τους δίνουμε βήμα να μιλάνε και να κηρύσσουν στο ποίμνιο"

οι πραγματικοί γκρινιάρηδες, οι πραγματικοί σκρουτζ, αυτοί που σταλήθεια επιδιώκουν να τραβήξουν την προσοχή/τα λάικς/ τις καρδούλες/ τα φιλιά κάτω από το γκυ, είναι οι τύποι οι ψαγμένοι, οι αριστεροί, οι αντικαπιταλιστές που κάνουν αναρτήσεις και σχόλια σαν τα παραπάνω. η δικιά μου η αντιπάθεια απέναντι στα χριστούγεννα δεν έγκειται στην αλληλεγγύη μου προς τους ηττημένους της ταξικής πάλης ή τα θύματα του ιμπεριαλισμού. ούτε καν είναι κάποια εκδήλωση οργής προς όλους τους μαλακοχαρούμενους καταναλωτές που κυκλοφορούν με ταρανδοκερατάκια ή τολμάνε να τα βάλουν πάνω στα αμάξια τους ή να βάλουν μυτούλες στο καπό (αυτοί οφείλω να πω ότι ψάχνονται κάπως για ξύλο).

η φάση μου από μικρό παιδί ήταν ότι δεν καταλάβαινα ποτέ γιατί ξαφνικά πρέπει να γίνουμε όλοι χαρούμενοι. προσοχή: δεν με ενοχλεί να είναι χαρούμενος ο κόσμος - ούτε ψάχνομαι να είμαι εγώ λυπημένος. όμως τι να κάνουμε τώρα, ούτε εσύ είσαι στ' αλήθεια χαρούμενη, το ξέρω συναδέλφισσα. ναι, ενδεχομένως να λατρεύεις τα φωτάκια, να αγαλλιάζεις με τις οικογενειακές συγκεντρώσεις, να γουστάρεις τις συναντήσεις με πρώην συμφοιτήτριες και τα ποτά. δεν γύρισε ξαφνικά κανένας διακόπτης που μας κάνει αυτομάτως χαρούμενους τις γιορτές. σίγουρα, καλό είναι να ξεχνάμε έστω για λίγο τα προβλήματα μας, αλλά γιατί να πρέπει αυτή η λήθη να είναι υποχρεωτική και πάνω απ' όλα οριζόντια τα χριστούγεννα;

το πρόβλημα μου ήταν πάντα και αισθητικό εν μέρει. η αναντιστοιχία των καιρικών συνθηκών και των χριστουγεννιάτικων props - χιόνια, τάρανδοι, έλατα. ίσως αν ζούσα τα χριστούγεννα στην αυστραλία να μην μου την έσπαγαν τόσο πολύ.

ο κύριος όμως λόγος που ξερνάω με τα χριστούγεννα είναι ο θρησκευτικός τους συμβολισμός, σε σύγκριση με το πάσχα που το προτιμώ ασυζητητί. πέρα από το ότι το πάσχα το φαγητό είναι πιο νόστιμο, ο καιρός είναι καλύτερος (και άρα νιώθω πιο χαρούμενος - αφιερωμένο σε αυτούς που με θεωρούνε μίζερο), και πάνω απόλα αποτελεί ένα χρονικό ορόσημο, μετά το οποίο έρχεται ανεπιστρεπτί το τέλος της σχολικής χρονιάς για όσες και όσους είμαστε εκπαιδευτικοί, πάντα προτιμούσα το πάσχα γιατί ο χριστός πεθαίνει. για την ακρίβεια θανατώνεται. και προτιμώ τον χριστό να ξεψυχά πάνω στον σταυρό παρά να γεννιέται. ναι, θα φέρετε ένσταση, το ξέρω πως μετά ανασταίνεται και θριαμβεύει πάνω στον θάνατο, όμως έστω και για λίγες μέρες ξέρεις ότι υφίσταται βασανιστήρια και ψόφο.

η αγαπημένη μου ιστορία από χριστούγεννα είναι η εξής: πριν κάποια χρόνια ερχόταν σπίτι μου μια κακομοίρα, αστην πούμε ματίνα, να της κάνω ιδιαίτερα. την λέω κακομοίρα, γιατί η κοπέλα δεν διάβαζε ποτέ, έκανε ολόκληρο ταξίδι από το νεράκι μέχρι την γ' αθήνας όπου κατοικώ για ιδιαίτερο, ε και στην τελική ερχόταν μόνο για να μου σκάει το 30αρι χωρίς να ασχολείται. ε, πλησίαζαν γιορτές, και η συγκεκριμένη κοπέλα ήταν ο ορισμός της χριστουγεννόπληκτης ήδη από τα μέση νοέμβρη. έρχεται λοιπόν μια μέρα για μάθημα και πριν ξεκινήσουμε, συμβαίνει η παρακάτω στιχομυθία:

"-δ, θα σε πείραζε αν έφευγα σήμερα λίγο νωρίτερα;"

"όχι, αλλά γιατί;"

"να μωρέ, θα έρθει στο σπίτι μου το βράδυ ο πάνος, και ήθελα να πάω στο κέντρο να αγοράσω κάποια μπιτζαμάκια"

"τι εννοείς ματίνα; θα παρατήσεις το ιδιαίτερο για να πας ν' αγοράσεις πρόστυχα εσώρουχα για τον πάνο;"

"όχι μωρέ. να θα πάω να πάρω χριστουγεννιάτικα μπιτζαμάκια!"

"τι εννοείς χριστουγεννιάτικα μπιτζαμάκια;"

"να μωρέ, με δεντράκια πάνω, τάρανδους, χιόνια..."

"ματίνα, να σε ρωτήσω, έχεις αντίστοιχα μπιτζαμάκια και για το πάσχα;"

"αχ ναι καλέ που το κατάλαβες;"

"δηλαδή τα πασχαλιάτικα μπιτζαμάκια σου τι έχουν πάνω; αρνιά στην σούβλα, κοκορέτσια και τον ιησού πάνω στον σταυρό;"

"χαχα όχι βρε. λαγουδάκια, κοτοπουλάκια, αυγουλάκια και τέτοια"

όπως μπορεί να καταλάβει ο καθείς και η καθεμιά, η ματίνα η χριστουγεννόπληκτη τις εξετάσεις δεν τις πέρασε. δυστυχώς το πνεύμα των χριστουγέννων δεν την βοήθησε και ιδιαίτερα.

αλλά μιας και μιλήσαμε για το πνεύμα των χριστουγέννων, και για όποια και όποιον ενδιαφέρεται τι σημαίνουν για μένα τα χριστούγεννα, ορίστε μία αναδρομή, όχι σε αυστηρά χρονολογική σειρά:

το πνεύμα των χριστουγέννων όταν ήμουν μικρός ήταν να με κοροϊδεύουν τα αδέρφια του πατέρα μου στο χωριό επειδή ήμουν χοντρός και έτρωγα πολύ. χριστούγεννα επίσης ήταν να κοροϊδεύουν και την μάνα μου, και ο πατέρας μου να μην παίρνει χαμπάρια. (πλέον, έχοντας χάσει την μάνα μου, αρνούμαι να ξαναφάω σε γιορτινό τραπέζι με συγγενείς γιατί δεν θέλω να θυμάμαι τι μου σούρνανε για το ότι ήμουν μια χοντρή κουράδα).

το πνεύμα των χριστουγέννων είναι το εγκεφαλικό που έπαθε η γιαγιά μου ανήμερα και η αναμονή για το ασθενοφόρο. εν τέλει πέθανε 25 μαρτίου, σε άλλη μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης.

το πνεύμα των χριστουγέννων όταν πια πήγαινα γυμνάσιο-λύκειο και αναγκαζόμουν να πάω σε οικογενειακά τραπέζια σήμαινε οι ίδιοι συγγενείς αλλά και ένα τμήμα από ξαδέρφια να μου την λένε που είχα μακριά μαλλιά και φορούσα μαύρα.

το πνεύμα των χριστουγέννων στα ίδια οικογενειακά τραπέζια επίσης αποτυπωνόταν στα δεκάδες πιάτα που είχε ετοιμάσει η θεία μου που δεν καθόταν στιγμή για να φάει, και όλα τα γαϊδούρια οι προσκεκλημένοι (συμπεριλαμβανομένων των γονιών μου) δεν την περίμεναν να κάτσει κι αυτή έστω να τσουγκρίσει ένα γαμωκρασοπότηρο και χλαπάκιαζαν ασύστολα. χριστούγεννα επίσης σήμαινε ότι η συγκεκριμένη θεία δεν με άφηνε έστω να την βοηθήσω στο πλύσιμο των πιάτων μετά το φαγοπότι παρά τις επίμονες παρακλήσεις μου. και φυσικά τα κάθε λογής πατριαρχικά καλαμπούρια από τους άντρες των τραπεζιών.

το πνεύμα των χριστουγέννων ήταν το σοκ μιας βραδιάτικης παραμονής όταν μετά το φαγητό η μάνα μου έφυγε με τις φίλες της για να πάνε - απόλα τα μέρη του κόσμου - στο καζίνο.

το πνεύμα των χριστουγέννων ήταν η γκόμενα που είχα στο λύκειο που μου έσπαγε τα αρχίδια επί δύο χρόνια να της παίρνω στις γιορτές όλες τις εκδόσεις από τα αρκουδάκια των goodys και με ανάγκαζε να πηγαίνουμε σε όλα τα goodys του κέντρου της θεσσαλονίκης για να εντοπίσουμε όλα τα σχέδια. νταξ, αυτά κάνουν οι έφηβοι για λίγο σεξ.

το πνεύμα των χριστουγέννων αποτυπώνεται στο χριστουγεννιάτικο χαρτζιλίκι της α' λυκείου που ξοδεύτηκε στην αγορά του cd-συλλογής Beast Of Beherit των μεγάλων φινλανδών πατεράδων του black metal Beherit (που εύχομαι να μην είναι φασίστες όπως οι περισσότεροι συμπατριώτες τους που παίζουν black metal):

το πνεύμα των χριστουγέννων ήταν το σπασμένο κέντρο της πόλης τον δεκέμβρη του Αλέξη και οι φωτό από το φλεγόμενο δέντρο της πλατείας συντάγματος. το πνεύμα των χριστουγέννων ήταν ωστόσο και η επιστροφή στην κανονικότητα δυο βδομάδες αργότερα, τα εξαντλητικά 10ωρα στο δισκάδικο και οι προτάσεις cd σε καλοντυμένους μικροαστούς για την μουσική υπόκρουση του ρεβεγιόν.

το πνεύμα των χριστουγέννων είναι το άγχος να βγάλεις ύλη και κρίστμας χόγουορκ μέχρι τις 23 δεκέμβρη. είναι οι εξορμήσεις σε φροντιστήρια για να τσεκάρουμε αν τα αφεντικά βάλανε το δώρο μέχρι τις 21. είναι όμως και το άγχος αν στην μισθοδοσία το αφεντικό θα πληρώσει και τις ημέρες διακοπών. και η διεκδίκηση να τις πληρωθούν όλοι οι συνάδελφοι και όχι μόνο εγώ ο αγωνιστής. ναι, το πνεύμα των χριστουγέννων είναι η ταξική ικανοποίηση ότι το αφεντικό μπούκωσε και τα πλήρωσε όλα - σε όλους.

το πνεύμα των χριστουγέννων είναι ο έξι μηνών γιος μου που κοιμάται σε όλο το ταξίδι αθήνα-θεσσαλονίκη. το πνεύμα των χριστουγέννων είναι όμως και η πρώτη φορά που στέκομαι στον τάφο της μάνας μου, κρατώντας αγκαλιά τον γιο μου, που πήρε το όνομα της και αυτή έπεσε σε κώμα την ημέρα που της είπα ότι θα του δίναμε το όνομα της.

το πνεύμα των χριστουγέννων είναι οι απλήρωτες ενημερώσεις γονέων. είναι οι μαλακίες των μαμάδων και των μπαμπάδων που νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα και μπορούν να έχουν άποψη για το μάθημα σου. είναι η απαίτηση των παιδιών - απολύτως φυσιολογική στο μυαλό τους - να ζητάνε να κάνουμε χριστουγεννιάτικα από τις 10 νοέμβρη, ενώ ακόμα έξω έχει καύσωνα. το πνεύμα των χριστουγέννων είναι η διάλυση της αίθουσας όταν πλέον δέχεσαι να κάνεις χριστουγεννιάτικα στα παιδιά - για να μην σου σπάνε άλλο τα νεύρα, που όμως τελικά σπάνε χειρότερα.

το πνεύμα των χριστουγέννων είναι οι ατέλειωτες ώρες μπροστά στην τηλεόραση για να κάνεις παρέα στους παππούδες της κοπέλας σου. το πνεύμα των χριστουγέννων είναι όμως και ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας, το Ένα Δέντρο μια φορά, το Χιονίζει. δυστυχώς όμως το πνεύμα των χριστουγέννων είναι και το A Christmas Pine - πόσο μαλακία μπορεί να έχεις στο μυαλό για να γράφεις παιδικό βιβλίο που να εξυμνεί την ετήσια κοπή του έλατου από την νορβηγία για να τοποθετηθεί στην πλατεία τραφάλγκαρ;

το πνεύμα των χριστουγέννων είναι η ενστικτώδης γνώση του κέρατου που τρώω την ώρα που φτιάχνω χριστουγεννιάτικο δέντρο και έλκηθρο από lego.

το πνεύμα των χριστουγέννων είναι ο Μέλβιλ που πήρα για δώρο στην μόνη γυναίκα που ερωτεύτηκα ποτέ. το πνεύμα των χριστουγέννων είναι και το - εκ των υστέρων - ομολογημένο άγχος της να βγάλει ίδια θέση στο γκριντ του political compass (τέρμα κάτω αριστερά) με εμένα για να μου αρέσει, καθώς τρώμε πριν τα χριστούγεννα σε εκείνο το ταβερνάκι της μαυρομιχάλη. φυσικά, το πνεύμα των χριστουγέννων είναι η σκέψη ότι πλέον αυτή η γυναίκα μπορεί να είναι αστέρι στον ουρανό κάποιου άλλου - αλλά όχι στον δικό μου. ίσως αν είχα κατέβει από την καμινάδα της και της άφηνα δίπλα στο δεντράκι της ένα αντίτυπο των Grundrisse να ήμασταν τώρα μαζί; το πνεύμα των χριστουγέννων ωστόσο είναι και η υπενθύμιση ότι τέτοιες ανερμάτιστες υποθέσεις είναι αντιδιαλεκτικές και ασύμβατες με την μαρξιστική αντίληψη του κοινωνικοιστορικού προτσές.

το πνεύμα των χριστουγέννων είναι η ικανοποίηση ότι πλέον πέτυχα την βασική επιθυμία της ζωής μου. να ζω μέσα στην μοναξιά - χωρίς καμιά γυναίκα να κοιμάται δίπλα μου, περιτριγυρισμένος μόνο από βιβλία και δίσκους. το πνεύμα των χριστουγέννων ωστόσο είναι και η ικανοποίηση να ζω μόνο για αυτό το παιδί, την μόνη πράξη στην ζωή μου που δεν έχω μετανιώσει.

το πνεύμα των χριστουγέννων είναι το μιουτ στις ομάδες βάιμπερ των συναδέλφων, γιατί δεν την παλεύω με τόσες συνεχείς ευχές.

το πνεύμα των χριστουγέννων, πάνω απόλα, είναι τα χριστουγεννιάτικα ψυχεδέλικα gifs και πιο συγκεκριμένα αυτό εδώ:

μια αέναη παραισθησιακή λούπα που κυριαρχεί στους εφιάλτες μου, η ψευδαίσθηση ότι φτάνω σε αυτό που προσπαθώ να πιάσω και όμως δεν έχω κάνει βήμα εμπρός.

χρόνια ολόκληρα πιστά υψώνω την σημαία του μίσους

πως γίνεται να υπήρξα κάποτε παιδί;

όταν χάσω τον κόσμο ολόκληρο τότε μόνο ίσως

το σάπιο αυτό μυαλό να τολμήσει να κάνει μια ευχή

(-δ)